فضایل اخلاقی پایه در قرآن: مبنای تقارب فرهنگی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

عضو هیأت‏ علمی پژوهشکده زن و خانواده

چکیده

چکیده
فرهنگ، با همه ابهامات و پیچیدگی‏هایش، عناصر کلیدی‏ تا حدودی مشخص دارد؛ ازجمله جهت انسانی، ارتباط تنگاتنگ با اجتماع، اشتمال بر ارزش‏ها و الگوها و قوانین عمل، کل‏وارگی، شمول بر همه وجوه حیات آدمی و جهان‏شمول بودن. درحقیقت فرهنگ زمینۀ نظام‏مندی از باورها، ارزش‏ها، نمادها، نشانه‏ها و مانند اینهاست.
در این میان، تقارب فرهنگی از طریق توجه به اجرای این امور محقق خواهد شد. خُلق انسانی بازتاب‏دهندۀ حقیقت نفس انسانی است. در قرآن، فضایل پایه‏ای که شکل‏دهنده اصلی هویت اخلاقی هر فردند، معرفی شده‏اند. بر اساس حسن و قبح عقلی و ذاتی، این فضایل پایه میان تمامی انسان‏ها در تمام زمان‏ها و مکان‏ها مشترک‏اند و لذا با عناصر کلیدی فرهنگ رابطه‏ای کاملاً مستقیم خواهند داشت. بنابراین می‏توان فضایل اخلاقی پایه را مبنایی برای تقارب فرهنگی در نظر گرفت.
سعادت انسان در قرآن از طریق شبکه معنایی که پیرامون تقوا شکل می‏گیرد، دست‏یافتنی است. در ادبیات قرآن، تقوا حقیقتی است که معدِل اوصاف متعددی است که در قلب بروز و ظهور پیدا می‏کنند و حقیقت هر انسانی تبدیل می‏شود به مکتسبات قلبی او. در این میان، از دیدگاه قرآن، سعادت انسان فقط بعد فردی ندارد و شاید بتوان گفت مخاطب قرآن انسان اجتماعی است که بازتاب‏ دهنده افراد حقیقی انسان است. پس هرچه از طریق اتصاف به فضایل پایه قرآنی به صلح درونی نزدیک‏تر شویم، بروز آن در قالب صلح بیرونی شکل‏ دهنده فرهنگی عمیق خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Basic Moral Virtues in the Quran; the Basis of Cultural Approximation

نویسنده [English]

  • zahra sharif
Faculty member of Women and Family Research Institute
چکیده [English]

Abstract
Culture, for all its ambiguities and complexities, has some somewhat distinct key elements; including human dimension of culture, close relationship with society, inclusion of values and patterns and rules of action, inclusion in all aspects of human life and universality. In fact, culture is a systematic context of beliefs, values, symbols, signs, and etc. cultural approximation would be achieved through considering mentioned issues. Human mood/behavior reflects the truth of his soul. The basic virtues that form moral identity of an individual are introduced in the Quran. Based on the intrinsic goodness and ugliness, these basic virtues are common to all human beings at all times and places, and will have a very direct relationship with the key elements of culture. Therefore, basic moral virtues can be considered as a basis for cultural approximation. From the Quranic point of view, human happiness is achieved through the network of meanings that is formed around piety. In the literature of the Qur'an, piety is a truth that is the average of the many attributes that appear in the heart, and the truth of every human being is originated from the acquisition of his heart. In Quranic approach, however, man’s happiness does not have only an individual dimension. It can be said that the addressee of the Qur'an is a social human being who reflects the real human beings. Therefore, the more we get closer to inner peace through the attribution of the basic virtues of the Quran, the more its manifestation in the form of outer peace will form a deep culture.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtue
  • Basic Virtues
  • Heart
  • Piety and Culture