معناشناسی «والد» و «والده» در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانشجوی دکتری دانشگاه قم، رشته علوم قرآن و حدیث

چکیده

چکیده
یکی از مفاهیم مهم قرآن مجید، ناظر به روابط خانوادگی مؤمنان، مفهوم «والد» و «والده» است. این دو مفهوم، شش بار در پنج سوره آمده و افزون برآن، یک‌بار به شکل جمع مؤنث (والدات) و بیست بار به شکل تثنیه (والدَین) در سوره‌های مختلف مکی و مدنی ذکر شده است. تلقی عموم مفسران از مفهوم «والد»، پدر و از «والده»، مادر است. مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با مطالعه کاربردهای «والد» در فرهنگ عربی و قرآن مجید با نگاه موضوعی، درصدد پی‌جویی تحولات معنایی این واژه برآمده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که هر دو مفهوم «والد» و «والده» در قرآن، به معنای مادر است؛ با این تفاوت که مفهوم نخست به گاه انتساب فرزند به مادر، و مفهوم دوم با نظر به فعل زاییدن، در مورد مادر به کار می‌رود، اما اطلاق آن درباره پدر فقط در موارد تثنیه و از باب تغلیب است. نتیجه آنکه در تفسیر قرآن اولاً باید از حمل کلمات بر معانی مشهور و مرتکز در اذهان پرهیز کرده و به معانی عصر نزولی خود تفسیر شوند؛ ثانیا تفسیر کلمات قرآن به چندمعنا در صورتی‌ جایز است که شواهد زبانی، آن را همراهی ‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Semantics of "Vālid" and "Vālidah" in the Holy Qur’an

نویسندگان [English]

  • seyed mahmood tayeb hoseyni 1
  • Motahare Sadat Tayeb Hosseini 2
1 Professor of the Qur'anic Research Department of the Hozah and University Research Center
2 PhD student, Qom University, Department of Quranic Sciences and Hadith
چکیده [English]

Abstract
Among the significant concepts of the Holy Qur'an regarding family relations of the believers are the concepts of “Vālid” and “Vālidah”. These two concepts are mentioned six times in five Sūrahs. In addition, they are mentioned once in the feminine plural form of “Vālidāt” and 20 times in the dual form of “Vālidayn” in different Makkī and Madanī Sūrahs. The general perception of the commentators is that the concept of “Vālid” is the father and “Vālidah” is the mother. The present article, using the descriptive-analytical method, and studying the uses of “Vālid” in Arabic culture and the Holy Qur'an with a thematic view, seeks to examine the semantic changes of this word. The findings of the research indicate that both concepts of “Vālid” and “Vālidah” in the Qur'an mean mother, with the distinction that the former concept is used when attributing a child to the mother, and the latter is used for the mother considering the verb ‘to give birth’, but it is applied to the father only in cases of dual form and following Taghlīb rule. The result is that in the interpretation of the Qur'an, firstly, it should be avoided to interpret words with their well-known meanings established in minds, and they should be interpreted with their meanings in their Revelation era, and secondly, it is permissible to interpret the words of the Qur'an with multiple meanings provided that they are accompanied by linguistic evidence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: polysemy
  • Semantics
  • Qur’anic concepts
  • Vālid
  • Vālidah