بررسی واژگان «مکر» و «کید» در قرآن با توجه به اصل عدم ترادف

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

استاد حوزه و استادیار دانشگاه حضرت معصومه

چکیده

چکیده
یکی از ابعاد اعجاز قرآن، اعجاز بیانی قرآن است. در متون بلاغی واژگان دارای تشخّص بوده و تک تک واژگان قرآنی با ظرافت و دقّت کامل انتخاب شده‏اند؛ به گونه‏ای که هیچ واژه‏ای نمی‏تواند جایگزین واژه دیگری شود و در صورت جایگزینی، نه تنها فصاحت و بلاغت؛ بلکه معنا یا حداقل بخشی از معنا نیز از دست می‏رود. این نظریه با عنوان «اصل عدم ترادف در قرآن» مطرح شده است؛ اصلی که وجود واژگان مترادف در قرآن را منتفی می‏داند.
بسیاری از مفسران واژه‏ «کید» و «مکر» را مترادف دانسته‏اند؛ از این رو، مقاله حاضر به بررسی مفهوم این دو واژه می‏پردازد. در این راستا، ابتدا معنای «مکر» و سپس «کید»، بررسی و در نهایت وجوه اشتراک و افتراق آن دو تبیین می‏شود. در این مقاله، آنچه در معنایابی واژگان قرآنی مورد استناد قرار گرفته، کاربرد قرآنی واژه و مصادیق آن در قرآن است و برای استخراج موارد کاربرد قرآنی از سیاق آیات بهره جسته و در واقع معنای واژگان در قرآن از قرآن استخراج شده است؛ چرا که چه بسا واژه‏ای جدای از معنای لغوی، عرفی و حتی روایی آن، در قرآن مفهوم ویژه و اختصاصی داشته باشد.
مهم‏ترین تفاوتی که بین مفاهیم این دو واژه یافت شد، آن است که «مکر» نقشه و طرحی در جهت ضربه زدن به طرف مقابل و «کید» اقدامی عملی در این راستا است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study word “Makr” and “keid” in Quran according to “principle of non-synonymy in Quran”

نویسنده [English]

  • Fatima Zhian
Teacher in seminary, assistance professor in HazratMasume University of Qom
چکیده [English]

Abstract
One aspect of miracle of Quran is rhetorical aspect. In theoretical text, every word is individuated; every Quran word is chosen with precision, so that, no word could be replaced with any of other words; and in the case of replacement, not only the rhetoric but also the meaning or apart of meaning will be lost. This theory is “principle of non-synonymy in Quran”; the principle denies the being of synonym word in Quran.
Many of commentators believe “Makr” (guile) and “keid” (deception) are synonym.In this paper, these two words are examined.In this regard, first, the meaning of “Makr” would be examined then the meaning of “keid”; at the end, the similarity or difference between them would be clear.Whatever inferred to find the meaning of Quran wordsare the Quranic application of the words and their examples of the words in Quran. To elicit the Quranic applications of words have used the context of Quran verses. In fact, the meaning of Quran words is elicited from Quran; because perhaps a word has special meaning or concept in Quran apart from its literal, common, or traditional meanings. The major difference between these two words is“Makr” means plan to hit the opponent, and “keid” means practical action in this direction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • synonym
  • non-synonymy
  • Makr
  • keid
  • rhetorical miracle
دوره 1، شماره 1
شهریور 1397
صفحه 49-80
  • تاریخ دریافت: 07 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 07 خرداد 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 07 خرداد 1401