تحلیل مفهوم پایه‌ای واژه «نصح» بر اساس کاربردهای قرآنی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 استاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانشجوی دکتری دانشگاه قم، رشته علوم قرآن و حدیث

چکیده

چکیده
یکی از واژه‏های قرآن، «نصح» است که در ادبیات دین با مفهوم اجتماعی و در قرآن و احادیث معصومان: با حوزة ادبیات سیاسی، گره خورده است. به همین دلیل در ادبیات سیاسی دورة معاصر، این واژه از اهمیت به‌سزایی برخوردار بوده و منازعات زیادی ذیل این مفهوم سیاسی در مباحث حکومت اسلامی درگرفته است. بر اساس حدیثی از رسول خدا9 «قلب هیچ مسلمانی به سه چیز هرگز خیانت نمی‏کند و یکی از این سه چیز، نصیحت پیشوایان مسلمان «اَلنَّصیحَة لِأَئمة المُسلِمینَ» است». برخی محققان، معنای نصیحت در حدیث را چنان تعمیم داده‏اند که نه تنها شامل امر به معروف و نهی از منکر، بلکه مفاهیمی همچون نقد، انتقاد و اعتراض به امام و زمامدار مسلمانان را هم دربربگیرد. مقالة حاضر، به منظور دریافت دقیقی از معنای واژه «نصح»، به روش تبیینی - توصیفی در فرهنگ عرب و نیز کاربردهای آن در قرآن مجید، تألیف شده است. حاصل این پژوهش آن است که از منظر قرآن «نصیحت» معنای عامی دارد که می‏تواند با توجه به سیاق، امر به معروف و نهی از منکر را هم شامل گردد؛ اما در مواردی که ناصح در مرتبه‏ای فروتر از مرتبة منصوح قرار گیرد، قابل تفسیر به امر به معروف، نهی از منکر، اعتراض و... نمی‏باشد. این معنا، در تفسیر صحیح از حدیث یادشده، نقش تعیین­کننده‏ای دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Basic Concept of the Word "Nus'h" Based on Qur'anic Uses

نویسندگان [English]

  • Seyed Mahmoud Tayeb Hosseini 1
  • Motahare Sadat Tayeb Hosseini 2
1 Professor of Hozeh Research Institute and University
2 PhD student, Qom University, Department of Quranic Sciences and Hadith
چکیده [English]

 
Abstract
One of the words of the Qur'an is "advice" which is related to the social concept in the literature of religion and to the field of political literature in the Qur'an and the infallible hadiths. For this reason, in the political literature of the contemporary period, this word is very important and there are many disputes under this political concept in the discussions of Islamic government. According to a hadith from the Messenger of God, "the heart of any Muslim never betrays three things, and one of these three things is the advice of Muslim leaders," Al-Nusiha to the Imams of the Muslims. " Some scholars have generalized the meaning of advice in the hadith to include not only enjoining what is good and forbidding what is evil, but also concepts such as criticizing, criticizing, and objecting to the Imam and the ruler of the Muslims. The present article, in order to get an accurate understanding of the meaning of the word "advice", has been written in an explanatory-descriptive method in Arabic culture and its applications in the Holy Quran. The result of this research is that from the perspective of the Qur'an, "advice" has a general meaning that can include enjoining the good and forbidding the evil according to the context, but in cases where the advisor is in a lower order than the recommended order. It cannot be interpreted as enjoining the good, forbidding the evil, protesting, and so on. This meaning plays a decisive role in the correct interpretation of the said hadith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Advice
  • Advice in the Qur'an
  • Advice of Muslim Imams
  • Enjoining the Good
  • Forbidding the Evil